قلب های متلاطم

ک کارشناس ارشد روانشناسی گفت: افراد به 10 دلیل به استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی گرایش پیدا می‌کنند که از جمله آن‌ها به نوجویی و هیجان‌خواهی و میل به محبوبیت اشاره کرد.
  الهام آزادنام افرود: شبکه‌های اجتماعی، با قابلیت‌هایی که در اختیار فرد قرار می‌دهد مانند ایجاد محیطی شخصی، انتخاب دوستان، آزادی در بیان نظرات و مخالفت با نظرات دیگران، آزادی در استفاده از تفریحات مختلف و… حسی از کنترل شخصی و اراده‌ فردی را به کاربر خود منتقل می‌کنند. این آزادی عمل و حس کنترل، یکی از اصلی‌ترین دلایل گرایش افراد به‌خصوص جوانان به شبکه‌های اجتماعی است.

نوجویی و هیجان‌خواهی
وی در ادامه گفت: شبکه‌های اجتماعی مجازی پدیده‌ای جدید و نوظهور هستند که قابلیت‌های مکرر و بعضاً پرهیجان را به کاربران خود می‌دهد مانند آشنایی با برنامه‌های جدید، طرح موضوع‌های شگفت‌انگیز و پرتحرک، خلق صحنه‌های اعجاب‌آور، ارائه‌ی اطلاعات جدید و… در نتیجه افرادی که از هیجان‌خواهی بالایی برخوردارند، برای ارضای این نیاز خود بیشتر به سمت شبکه‌های اجتماعی می‌روند.

میل به محبوبیت و خودشیفتگی
این روانشناس با اشاره به پژوهش‌های انجام شده اظهارکرد: پژوهش‌ها نشان می‌دهد شبکه‌های اجتماعی بهشت افرادی است که دچار اختلال شخصیت ‌خودشیفتگی هستند یا حداقل میل زیاد به محبوبیت دارند؛ زیرا آنها می‌توانند بدون داشتن روابط دوستانه‌ واقعی، تعداد زیادی رابطه‌ موهوم و تخیلی برای خود دست‌وپا کنند؛ بنابراین شبکه‌های اجتماعی مجازی توهم محبوییت را صرفاً براساس کمیت تعداد دوستان برای فرد به وجود می‌آورد.

حفظ ارتباط با دیگران در عین تنهایی
وی در ادامه گفت: برخی افراد به دلیل ویژگی‌های شخصیتی و تغییرات سبک زندگی، ترجیح می‌دهند در عین تنهایی و داشتن زندگی خصوصی، با جهان پیرامون خود ارتباطات گسترده‌ای نیز برقرار کنند. شبکه‌های اجتماعی مجازی از قبیل فیس‌بوک، توئیتر، گوگل پلاس و… به بهترین حالت ممکن این نیاز را برآورده می‌کنند.

میل برای فرار از محرک‌های تنش‌آور
آزادنام تصریح کرد: برخی کاربران شبکه‌ اجتماعی برای رهایی از تنش روزمره و ایجاد فراغت، به سمت این فضا می‌روند. شبکه‌های اجتماعی مجازی نیز می‌توانند اوقات خوشی را برای آنان فراهم کنند تا فرد بتواند ضمن برخورداری از این قابلیت، نگرانی‌ها و تنش‌های خود را با دوستان خود مطرح و در نهایت به‌گونه‌ای از طرف آنان حمایت اجتماعی دریافت کنند.

باورهای غیرمنطقی و غیرسازشی
وی در ادامه گفت: باورها و افکار غیرمنطقی و نادرست می‌تواند زمینه‌ استفاده‌ مفرط از شبکه‌های اجتماعی را ایجاد کند؛ از جمله این باورها می‌توان به این موارد اشاره کرد: «فقط فرد در شبکه‌های اجتماعی برای خود کسی است و در آنجا قابل احترام است»؛ «هیچ‌کس در بیرون از این شبکه‌های اجتماعی مجازی از من خوشش نمی‌آید»؛ «شبکه‌های اجتماعی تنها جایی است که واقعاً می‌شود مردم را شناخت»؛ «هر کسی به نوعی عضو این شبکه‌هاست.»

ارضای نیازهای روانی
این روانشناس با اشاره به نظر جان سولر اظهارکرد: بر اساس نظر او، افراد از آن رو شیفته‌ یک شیء یا فرد یا فعالیتی خاص می‌شوند که نیازی را در آنها ارضا کند. طبق این نظریه افراد با گرایش به شبکه‌های اجتماعی تا حدی نیازهای خود را برآورده می‌کنند. مثلاً افراد با کاوش در ابعاد فنی شبکه‌های اجتماعی مجازی، توانایی بالقوه‌ی ذهنی خود را ابراز می‌کنند، یا با ابعاد مختلف شخصیت خود که پیش از این پنهان بود، آشنا می‌شوند، عقاید و نیازهای هنری خود را بیان و به اطلاعات موردنیاز خود دسترسی پیدا می‌کنند و… از سویی شبکه‌های اجتماعی محملی برای گریز از واقعیت و وسیله‌ای برای ارضای نیازهای روانی است.

ایجاد حس پیشرفت و غرور
وی با بیان اینکه حضور در شبکه‌های اجتماعی مجازی و کار با اینترنت، هر روز تجربه‌ی جدیدی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد، گفت: این فضا به فرد امکان پیشرفت و دریافت پاداش‌های بی‌شماری را می‌دهد. مانند یادگیری ساختن یک پست الکترونیک، یک وبلاگ، امکان تولید در این فضا، رفتن به صفحات دیگر کاربران، آشنایی با اصطلاحات این محیط مجازی و… این موارد در درجه‌ی اول احساس فعال بودن و در درجه‌ی دوم حس غرور و عزت نفس می‌دهد. در ادامه فرد به مرور احساس می‌کند حضوردر این فضا به او قدرت می‌دهد، بعد از مدتی نیز فرد در نزد خود برای حفظ این منزلت و غرور، بیشتر به این فضا قدم می‌گذارد.

اضطراب اجتماعی
این روانشناس تصریح کرد: در بسیاری از تحقیقات روان‌شناسی بر ارتباط بین اضطراب اجتماعی، هراس اجتماعی و کمرویی با گرایش به استفاده از اینترنت رابطه‌ی مثبت یافته‌اند. در واقع مطالعات حاکی از آن است که افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی در هنگام ارتباط آنلاین احساس راحتی و خودافشایی بیشتری می‌کنند. این افراد تعامل آنلاین را برای حفظ گمنامی و دوری از شرکت در تعاملاتی که ترس از ارزیابی دیگران به وسیله‌ مشاهده وجود دارد، راحت‌تر یافته‌اند.

اعتیاد اینترنتی
آزاد نام در پایان مطلب خود در مجله سپیده دانایی گفن: گرچه برخی معتقدند افراد با استفاده مکرر و زیاد از اینترنت دچار اعتیاد اینترنتی می‌شوند، که البته نکته‌ی درستی است، در ادامه، اعتیاد اینترنتی و حالات روان‌شناختی محتمل بر آن نیز، به نوبه‌ی خود، باعث گرایش بیشتر افراد به سمت اینترنت و شبکه‌های اجتماعی می‌شود. درواقع، قطع بودن یا عدم دسترسی به اینترنت برای افرادی که دچار اعتیاد اینترنتی شده‌اند، باعث ایجاد حالات افسردگی و اضطراب می‌شود و این افراد برای رهایی از این حالات ناخوشایند دوباره به سمت استفاده از شبکه‌های اجتماعی و اینترنت می‌روند.